Në Gjermani, Austri, Belgjikë dhe Maltë, 16-vjeçarët votuan për herë të parë në zgjedhjet e Parlamentit Evropian pasi mosha e votimit u ul me dy vjet. Në Greqi, kufiri i moshës është ulur në 17 vjeç dhe rezultatet e zgjedhjeve tregojnë një ndryshim në drejtimin e të menduarit të të rinjve kur bëhet fjalë për zgjedhjen e opsioneve politike.

Në zgjedhjet e mëparshme evropiane pesë vjet më parë, adoleshentët anembanë Evropës dolën në rrugë në masë, duke protestuar për politikat e mbrojtjes së klimës. Ata nuk kishin të drejtë vote, por reaguan ndaj vendimeve që do të përcaktonin jetën e tyre për vitet e ardhshme.

Të rinjtë në Gjermani votuan në masë për të Gjelbrit, sot situata është ndryshe

Sondazhet tregojnë se të rinjtë (zakonisht të moshës 18 deri në 24 vjeç) në demokracitë në të dy anët e Atlantikut kanë më shumë gjasa të votojnë për partitë me orientim progresiv në të majtë të qendrës sesa për ata në të djathtë. Kjo është arsyeja pse konservatorët evropianë kanë kohë që kundërshtojnë dhënien e votës 16 dhe 17-vjeçarëve, edhe pse adoleshentët më të moshuar lejohen ligjërisht të punojnë dhe në disa vende madje kanë edhe patentë shoferi.

Në të vërtetë, në zgjedhjet e Parlamentit Evropian të vitit 2019, votuesit më të rinj dolën në një mënyrë të madhe, duke shprehur shqetësimin e tyre për ngrohjen globale dhe duke kontribuar në të ashtuquajturën “valë e gjelbër”. Një e treta e të rinjve në Gjermani votuan për të Gjelbërit.

Partitë e ekstremit të djathtë gjithnjë e më popullore midis të rinjve

Sot, historia është krejt ndryshe. Shumë të rinj në Gjermani kanë hedhur votat e tyre për Alternativën për Gjermaninë (AfD), një parti e ekstremit të djathtë. Në këto zgjedhje, 16% e votuesve në grupmoshën 16-24 vjeç votuan për AfD, 11% më shumë se pesë vjet më parë. Duhet theksuar se shumica e adoleshentëve nuk votuan për ekstremin e djathtë, por rritja e numrit të atyre që e bënë këtë është ende alarmante dhe e frikshme.

Edhe pse AfD ka pësuar një sërë skandalesh muajt e fundit, nga akuzat tashmë të njohura për flirtim me neo-nazizmin (një nga kandidatët kryesorë tha se jo të gjithë burrat SS ishin automatikisht kriminelë), duke propozuar deportime për shtetasit gjermanë që nuk kanë lindur në Gjermani, deri tek hetimi i anëtarëve të partisë që morën pjesë në dhunë dhe nxitën urrejtjen, AfD ende fitoi një numër të madh votash në zgjedhje.

Megjithatë, kjo kthesë e rinisë gjermane në të djathtë nuk del nga bluja. Sondazhet gjermane tregojnë pakënaqësi të përgjithshme me kushtet ekonomike dhe politike pas pandemisë. “Pandemia e koronavirusit duket se i ka irrituar të rinjtë për shkak të paaftësisë së qeverisë për t’u marrë me të ardhmen, gjë që reflektohet në pasiguri të thellë”, thonë analistët. Çështjet më të rëndësishme për të rinjtë janë financat personale, gjetja e punësimit cilësor, kujdesi shëndetësor, strehimi dhe njohja sociale.

Votimi i protestës dhe zhgënjimi me partitë tradicionale

Të rinjtë, si dhe një pjesë e mirë e bashkëqytetarëve të tyre më të vjetër, janë të zhgënjyer me dështimin e politikave të partive tradicionale të qendrës së djathtë dhe të qendrës së majtë dhe kanë tendencën t’u japin votën e tyre opsioneve nacionaliste dhe të djathta, të cilat nuk ofrojnë zgjidhje reale, por arrijnë të zgjojnë emocionet dhe revoltën tek votuesit, në të cilat rrjetet sociale i kanë ndihmuar shumë.

Trendi i rritjes së popullaritetit të së djathtës mes të rinjve nuk është i pranishëm vetëm në Gjermani. Ajo është regjistruar gjithashtu në Portugali, Itali, Francë, Hollandë dhe Suedi.

Analistët shpjegojnë se të rinjtë mund të jenë veçanërisht impulsivë dhe emocionalë kur zgjedhin opsionet politike. Pakënaqësia e tyre me rimëkëmbjen e ngadaltë ekonomike, pandemia që i ka ndëshkuar padrejtësisht dhe krizat globale është e kuptueshme.

Megjithatë, është e qartë se partitë e ekstremit të djathtë si AfD nuk kanë zgjidhje për çështje të vështira dhe komplekse dhe votimi për to në një farë mënyre e pengon demokracinë të zgjidhë të metat e veta. Votimi protestues për parti të tilla mund të jetë i rrezikshëm dhe të rrezikojë të ardhmen e të rinjve që kanë frikë me të drejtë për momentin.