Fjalimi i Presidentit të sapozgjedhur Donald Trump u kthye dje në një ide që e magjepste me vite – që Shtetet e Bashkuara të merrnin nën kontroll Greenland. Dje, në një konferencë për shtyp në Florida, Trump nuk pranoi të përjashtojë përdorimin e forcës ushtarake ose ekonomike për të marrë përsipër territorin nga Danimarka..
“Danimarka duhet ta heqë dorë nga Greenlanda, në mënyrë që “të mbrojë botën e lirë ”. Ai gjithashtu kërcënoi se do të vendosë tarifa nëse Danimarkë nuk e bënë këtë.
“Duhet të ndodhë”
Më herët atë ditë, Trump njoftoi në rrjetin e tij sociale Truth Social, se blerja e mundshme amerikane e territorit Arktik ishte një “marrëveshje që duhet të ndodhë” dhe publikoi fotone e djalit të tij të madh Donald Trump Jr., i cili vizitoi Grenlandën dje.
Danimarka: Greenland nuk është në shitje
Pas konferencës për shtyp, Danimarka dënoi me forcë propozimin, duke thënë se ishulli më i madh në botë nuk është në shitje. Gjatë mandatit të tij të parë, Trump inkurajoi bashkëpunëtorët e tij që të eksplorojnë mënyra për të blerë Greenland, një territor gjysmë autonome i njohur për burimet e tij natyrore dhe pozicionin strategjik për rrugët e reja të transportit, të cilat pritet të hapen ndërsa shkrihet akulli Arktik.
Çelësi është në ndryshimin e klimës
Fletët e mëdha të akullit të Grenlandës dhe akullnajat po tërhiqen me shpejtësi ndërsa Toka nxehet për shkak të ndryshimit të përshpejtuar të klimës. Kjo shkrirje e akullit mund të lejojë që nafta të shpohet më lehtë dhe minerale të tjera të gjinden, si bakri, litiumi, nikeli dhe kobalti. Këto burime minerale janë thelbësore për industritë me rritje të shpejtë që prodhojnë turbina me erë, linja energjie, bateri dhe automjete elektrike.
Për shkak të temperaturave më të larta, rreth 28.500 kilometra katrorë fletë akulli dhe akullnajat e Grenlandës janë shkrirë tashmë në tre dekadat e fundit, një zonë afërsisht madhësinë e shtetit amerikan të Massachusetts.
Vend i vlefshëm me minerale, por edhe rrugë të reja detare
Në vitin 2023, qeveria daneze publikoi një raport që detajonte potencialin e Grenlandës si një vend të pasur me minerale të vlefshme. Ishulli Arktik ka kushte të favorshme “për depozitimin e xeheve, duke përfshirë shumë minerale të papërpunuara kritike ”.
Shkrirja e akullit në Arktik po hap gjithashtu një avantazh të ri strategjik, gjeopolitik – rrugë detare më të shkurtër dhe më efikase. Për shembull, lundrimi përmes Detit Arktik nga Evropa Perëndimore në Azinë Lindore është rreth 40 përqind më i shkurtër në krahasim me lundrimin përmes Kanalit të Suezit. Trafiku i anijeve Arktike tashmë është rritur 37 përqind në dekadën e kaluar, sipas një raporti të fundit të Këshillit Arktik.
Kina ka treguar interes të konsiderueshëm për një rrugë të re përmes Arktikut, dhe në nëntor Kina dhe Rusia ranë dakord të bashkëpunojnë për zhvillimin e rrugëve detare Arktike.
“Është një autostradë nga Arktiku në Amerikën e Veriut”
Trump e ka quajtur vazhdimisht ndryshimin e klimës një “mashtrim”. Por një nga ish këshilltarët e tij të sigurisë kombëtare, Robert C. O’Brien sugjeroi që, ndër të tjera, pikërisht për shkak të pasojave të këtyre ndryshimeve, Trump është gjithashtu i interesuar që Greenland të bëhet territor amerikan.
“Greenland është një autostradë nga Arktiku gjatë gjithë rrugës për në Amerikën e Veriut, për në Shtetet e Bashkuara ”, tha ai për Fox News.
“Strategjikisht, është shumë e rëndësishme për Arktikun, i cili do të jetë një fushë beteje kritike e së ardhmes pasi klima bëhet më e ngrohtë, Arktiku do të jetë një rrugë që mund të zvogëlojë përdorimin e Kanalit të Panamasë,” shtoi ai.
