Izraeli dhe grupi militant libanez Hezbollah kanë rënë dakord për një marrëveshje armëpushimi, që do t’i japë fund më shumë se një viti luftimesh.

Marrëveshja u njoftua nga presidenti i SHBA, Joe Biden, i cili tha se ajo është “projektuar për të qenë një ndërprerje e përhershme e armiqësive”.

Sky News hedh një vështrim se çfarë përfshin marrëveshja e propozuar nga SHBA, çfarë ndodh nëse prishet dhe çfarë do të vijë më pas.

Mijëra të vdekur dhe një milion të zhvendosur

Marrëveshja i jep fund luftimeve gati 14 mujore, të cilat kanë shkaktuar më shumë se 3,500 vdekje të libanezëve dhe më shumë se 15,000 të plagosur.

Sulmet izraelite në Liban kanë detyruar 1.2 milionë njerëz të lënë shtëpitë e tyre, ndërsa sulmet e Hezbollahut kanë detyruar rreth 50,000 izraelitë të evakuojnë veriun e vendit.

Raketat e Hezbollahut të lëshuara në Izrael kanë vrarë të paktën 75 njerëz, më shumë se gjysma e tyre civilë dhe më shumë se 50 ushtarë izraelitë kanë vdekur në ofensivën tokësore në Liban.

Grupi i mbështetur nga Irani filloi të qëllonte në veri të Izraelit një ditë pasi militantët e Hamasit sulmuan kufirin nga Gaza në Izrael në tetor të vitit të kaluar, duke ndezur luftën në Gaza.

Çfarë përfshin marrëveshja?

Marrëveshja thuhet se kërkon një ndalesë fillestare 60-ditore të luftimeve midis Izraelit dhe Hezbollahut.

Forcat e Hezbollahut do të linin pozicionet e tyre në Libanin jugor dhe do të tërhiqeshin në veri të lumit Litani, i cili kalon rreth 30 kilometra në veri të kufirit me Izraelin.

Izraeli do të tërheqë forcat e tij nga Libani për një periudhë prej 60 ditësh, tha Biden, pasi ushtria libaneze merr kontrollin e territorit të saj pranë kufirit për të siguruar që Hezbollahu të mos rindërtojë infrastrukturën e tij atje.

Masa do të lejojë civilët nga të dyja palët të “kthehen të sigurtë në komunitetet e tyre”, shtoi ai.

Ministri i Jashtëm i Libanit, Abdallah Bou Habib, tha se ushtria libaneze ishte e përgatitur për të vendosur të paktën 5,000 trupa në Libanin jugor, ndërsa ushtarët izraelitë tërhiqen.

Po nëse prishet marrëveshja?

Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu tha se vendi i tij do t’i përgjigjet me forcë çdo shkeljeje të armëpushimit nga Hezbollahu, duke thënë se Izraeli do të ruajë “lirinë e plotë ushtarake të veprimit”.

“Nëse Hezbollahu thyen marrëveshjen dhe përpiqet të riarmatoset, ne do të sulmojmë. Për çdo shkelje, ne do të sulmojmë me forcë”, tha ai.

Biden tha gjithashtu se Izraeli rezervoi të drejtën për t’u hakmarrë nëse Hezbollahu thyen kushtet e armëpushimit, duke shtuar: “Ajo që ka mbetur nga Hezbollahu dhe organizata të tjera terroriste nuk do të lejohet të kërcënojë përsëri sigurinë”.

Kush do ta monitorojë armëpushimin?

Marrëveshja e armëpushimit do të monitorohet nga një panel ndërkombëtar i udhëhequr nga SHBA, së bashku me mijëra trupa libaneze dhe paqeruajtës të OKB-së të vendosur rreth kufirit të Libanit me Izraelin.

Ministri i Mbrojtjes i Izraelit, Israel Katz, ka këmbëngulur se ushtria izraelite do të godiste Hezbollahun nëse forca paqeruajtëse e OKB-së UNIFIL nuk do të siguronte “zbatim efektiv” të marrëveshjes.

Shtetet e Bashkuara do të punojnë me ushtrinë libaneze për të penguar shkeljet e mundshme, por asnjë trupë luftarake amerikane nuk do të vendoset në zonë, tha një zyrtar i lartë amerikan.

Në një deklaratë të përbashkët, Biden dhe presidenti francez Emmanuel Macron thanë se Franca dhe SHBA do të punojnë së bashku për të siguruar që kushtet e marrëveshjes të respektohen.

Çfarë ndodh më pas?

Edhe pse marrëveshja e armëpushimit i jep fund armiqësive mbi një vit midis Izraelit dhe Hezbollahut, të shkaktuara nga sulmi i Hamasit ndaj Izraelit më 7 tetor të vitit të kaluar, lufta shkatërruese në Gaza vazhdon.

Biden tha se SHBA do të bëjë një tjetër shtytje për të arritur një armëpushim dhe marrëveshje për lirimin e pengjeve midis Izraelit dhe Hamasit në Gaza.