Kanë kaluar më shumë se 830 ditë që kur trupat ruse pushtuan Ukrainën. 24 shkurti i vitit 2022 ishte një tronditje e madhe për Perëndimin, duke e ndarë edhe një herë planetin në dy kampe. Bashkimi Evropian, si përfaqësues kryesor i Perëndimit, ka marrë që në fillim një pozicion pro Kievit, duke bërë gjithçka që është e mundur me aleatët e tij – Shtetet e Bashkuara, Kanadanë, vendet e tjera të NATO-s – në mënyrë që ukrainasit të kenë mbrojtjen e nevojshme kundër një ushtrie të fortë.

Në të njëjtën kohë, megjithatë, BE dhe pjesa tjetër e Perëndimit vendosën sanksione ndaj sanksioneve ndaj politikanëve, qytetarëve dhe biznesmenëve rusë, duke ngrirë pasuritë në territoret perëndimore dhe duke u hequr atyre të drejtën e tyre për viza. Në të njëjtën kohë, ata mirëpritën refugjatët nga Ukraina e shkatërruar nga lufta, ndërsa udhëheqësit perëndimorë vizituan Kievin dhe frontet e luftës ose ftuan presidentin Volodymyr Zelensky në kryeqytetet dhe institucionet e tyre për t’i treguar botës se mbështetja për ukrainasit është e vazhdueshme dhe e pakushtëzuar. Nga ana tjetër, NATO pranoi vendet në kufi me Rusinë që ndiheshin më të sigurta brenda Aleancës, si Suedia dhe Finlanda.

Lufta midis Rusisë dhe Ukrainës duket se prek grekët si një ngjarje shumë më pak se çështjet e tjera, sipas mesatares së paraqitur nga sondazhi. Në fund të fundit, qytetarët e vendit tonë duket se votojnë në zgjedhjet evropiane bazuar në çështjet kombëtare.

Të gjitha këto çështje që rrethojnë luftën në tokën evropiane kanë prekur qytetarët evropianë – por jo në të njëjtën mënyrë. Kjo vërtetohet nga një sondazh i gjerë pan-evropian me titull “Shqetësimet dhe perceptimet e shtetasve të BE-së” kryer online midis 27 marsit dhe 9 prillit në 27 vendet e BE. Një total prej 22,726 shtetassh evropianë të moshës 15 vjeç e lart morën pjesë në sondazh, me përjashtim të Luksemburgut ku ishin 16 vjeç e lart.

Grekët duket se kanë gjasa të votojnë në zgjedhjet e ardhshme evropiane në bazë të çështjeve të tyre kombëtare – shëndetit, çmimeve të larta, standardeve të jetesës, energjisë, papunësisë – sesa me një sy ndaj patriotizmit evropian. Në të njëjtin kontekst, lufta midis Rusisë dhe Ukrainës duket se na prek si një ngjarje shumë më pak se çështjet e tjera, sipas mesatares së paraqitur nga sondazhi. Në të njëjtën kohë, Siç do ta shohim në detaje më poshtë, grekët duan të negociojnë një armëpushim me Vladimir Putinin, ndërsa ata nuk duan që BE-ja të përfshihet ushtarakisht në luftë apo të rrisë ndihmat për Ukrainën – e gjithë kjo, gjithmonë në raport me mesataren evropiane.

Perceptimet e luftës

Dhe ndërsa mesatarja evropiane nga frika e një lufte të afërt midis BE-së dhe Rusisë është 62%, 53% e grekëve që morën pjesë në sondazh duken… I frikësuar. Frika më e madhe shprehet nga Polonia dhe Portugalia (74%) dhe më e vogla nga Kroacia (49%).

Për çështjen e krijimit të një ushtrie të përbashkët evropiane, qytetarët evropianë priren të bien dakord me këtë ide (60% avg.), me Greqinë që afrohet (57%), Portugalinë që është shumë në favor (70%) dhe Finlanda që regjistron përqindjet më të ulëta të një ushtrie evropiane (46%).

Ku shtetasit evropianë nuk duket se kanë shumë besim – prandaj përqindjet e larta të një trupe të përbashkët – është aftësia e BE-së për t’u mbrojtur kundër sulmeve të mundshme ushtarake. Kështu, mesatarja evropiane është 30%, grekët e konsiderojnë Evropën ushtarakisht të aftë me 36% dhe Luksemburgu e beson këtë me 44%. Belgjika është më e ulët , Gjermania dhe Malta, me 24%.

Perceptimet evropiane të mbështetjes për Ukrainën

61% e qytetarëve evropianë duan të vazhdojnë dhe, në të vërtetë, të forcojnë mbështetjen për Kievin. Sa i përket Greqisë, ajo është karakteristike nën mesataren evropiane (46%), e katërta më e ulët në “27”. Finlanda është fort në favor të mbështetjes (87%), e ndjekur nga afër nga Portugalia (86%), ndërsa Hungaria nuk duket se dëshiron ta bëjë këtë (39%).

Vlen të theksohet, megjithatë, se 38% e qytetarëve evropianë thonë se duan të reduktojnë ndihmat për Kievin, me 1% që nuk përgjigjen, edhe pse nuk ishte në opsionet e dhëna nga sondazhi online.

Perceptimet e alternativave ndaj luftës

Pas më shumë se dy vjet lufte në Ukrainë, evropianët janë 61% në negociatat me presidentin rus Vladimir Putin. Më shumë se gjysma (59%) duan, megjithatë, që sanksionet ndaj rusëve dhe aseteve të mbeten në vend ose vizat për të hyrë në territorin evropian.

Në këto dy çështje, grekët bien dakord respektivisht me 70% dhe 38%. Në të njëjtin kontekst, përqindjet më të larta në favor të negocimit të një armëpushimi vijnë nga italianët (76%) dhe më e ulta nga Lituania (34%).

Sa i përket sanksioneve, portugezët janë pro me 79%, ndërsa përqindjet më të ulëta vijnë – me përjashtim të Greqisë – nga Bullgaria (të dyja 38%).

Për çështjen e ndihmës financiare për Ukrainën, rritjen e ndihmës ushtarake dhe pritjen e refugjatëve, mesataret evropiane janë afër: 48%, 45% dhe 43% respektivisht. Shtetasit grekë janë dakord me këto tre opsione respektivisht me 40%, 28% dhe 46%.

Lidhur me dërgimin e trupave evropiane në Ukrainë, përqindjet e detajuara të moshës së grekëve janë interesante. Nga gjithsej 28%, në moshat 15-29 vjeç, qytetarët janë në favor me 49%, në 30-49 vjeç arrin në 65%, në moshat 50-64 77% dhe në moshat 65+ me 80%.

Finlandezët janë më në favor të ndihmës financiare (70%) dhe çekët (29%) janë më në favor. Përqindjet më të larta për ndihmën ushtarake janë regjistruar përsëri nga Finlanda (71%), ndërsa më e ulta nga Lituania (20%). Kur bëhet fjalë për marrjen e refugjatëve, spanjollët janë më pozitivët (65%) dhe çekët (18%) janë më negativët.

Të hysh apo të mos hysh?

Duket se ideja e një hyrjeje të mundshme të Ukrainës në BE perceptohet pozitivisht nga qytetarët evropianë me 63%, ndërsa 38% duken negative për një mundësi të tillë. Procedurat për hyrjen e Ukrainës, megjithatë, tashmë kanë filluar që nga qershori i vitit 2022, kur vendit iu dha statusi i kandidatit.

Shumica e grekëve (57%) janë në favor të bashkimit të Ukrainës me grupin prej 27 vetësh. Më konkretisht, qytetarët e moshës 15-29 vjeç janë fort ose të prirur drejt favorit me 70%, 30-49 me 57%, 50-64 me 56% dhe 65+ me 49%.

Finlandezët (85%) dhe portugezët (84%) janë fort në favor të kësaj ideje , ndërsa ajo pranohet nga 41% e shtetasve hungarezë.

Mbi patriotizmin evropian

Kur bëhet fjalë për çështjen e përkatësisë së identitetit evropian – të ashtuquajturit patriotizëm evropian – duket se ka më shumë se dy dimensione se si ndihet ai evropian që nga fillimi i pushtimit rus të Ukrainës në shkurt 2022.

70% e qytetarëve europianë thonë se ndjenja e europianizmit nuk ka lëvizur brenda tyre, ndërsa 15% thonë më pak… Evropiane dhe 14% më shumë.

Në lidhje me këtë pyetje, Greqia nuk duket se mendon se identiteti i saj evropian ka ndryshuar që nga lufta në Ukrainë. Vetëm 5% kanë thënë se patriotizmi i tyre evropian është rritur – më i ulëti në Evropë. Më shumë… Qytetarët e Luksemburgut ndihen europianë (24%) nga 24 shkurti 2022 e në vazhdim.

Më konkretisht, më pak… Evropianët midis grekëve janë shtetas të moshës 15-29 vjeç (19%), 30-49 me 30%, ndërsa 50-64 dhe 65+ me 29%.

“Ne dallohemi nga presentizmi”

Sollëm disa nga gjetjet e kërkimit pan-evropian në vëmendjen e Panaji Panagiotopoulos, Profesor i Asociuar i Sociologjisë në Departamentin e Shkencave Politike dhe Administratës Publike të Universitetit Kombëtar dhe Kapodistrian të Athinës. TheSipas Kathimerini, grekët në përgjithësi nuk ndihen të kërcënuar nga lufta në Ukrainë. “Grekët dallohen nga presentizmi, ata janë mjaft postmoderne në këtë çështje; Ata rrallë merren me rrjedhën e së ardhmes derisa një çështje troket në derën e tyre. Lufta në Ukrainë është… Larg”, thotë Panagis Panagiotopoulos.

Grekët dallohen nga presentizmi, ata janë mjaft postmoderne për këtë çështje; Ata rrallë merren me rrjedhën e së ardhmes derisa një çështje troket në derën e tyre. Lufta në Ukrainë është… Larg.

Nga ana tjetër, akademiku identifikon elemente karakteristike të russofilisë tradicionale të grekëve, me praninë, në fakt, të shumë partive, forcave dhe intelektualëve haptazi në favor të Rusisë, duke konsideruar se ajo është e rrethuar dhe e kërcënuar nga Perëndimi dhe NATO. “Fenomeni i anti-perëndimorizmit në Greqi është aktiv,” thekson Panagis Panagiotopoulos. “Ekziston edhe fenomeni i dyshimit grek ndaj ‘sistemit’. Dhe rusët, në këtë kontekst, duken ‘anti-sistem’,” thotë ai.

Në të vërtetë, ai beson, siç tregojnë gjetjet e sondazhit, se Evropa është e ndarë mbi Rusinë dhe Vladimir Putinin. “Polonia, Skandinavia, Balltiku janë kundër Rusisë, pasi ndihen veçanërisht të kërcënuar, në kontrast me hungarezët haptazi pro-rusë, për shembull,” i tha Panagis Panagiotopoulos Kathimerini./Telegram.co