Qeveria amerikane i shkroi Izraelit një muaj më parë duke kërcënuar me sanksione nëse nuk do të kishte rritje të furnizimeve humanitare.

Sasia e ndihmave që arrin në Gaza ka rënë në nivelin më të ulët që nga dhjetori, tregojnë shifrat zyrtare izraelite, pavarësisht se SHBA-të kanë lëshuar një ultimatum 30-ditor muajin e kaluar duke kërcënuar me sanksione nëse nuk do të kishte rritje të furnizimeve humanitare që arrinin në territor.

Ultimatumi u dorëzua më 13 tetor, kështu që do të skadojë të martën ose të mërkurën.

Është e paqartë se çfarë masash do të shkaktojë dështimi i dukshëm i Izraelit për të përmbushur kërkesat e SHBA-ve, por ato mund të përfshijnë një ndalim të përkohshëm të furnizimit me disa municione ose ndihmë të tjera ushtarake, shkruan The Guardian.

Në një koncesion të dukshëm të minutës së fundit të hënën, autoritetet izraelite njoftuan një zgjatje të “zonës humanitare” të caktuar, duke shtuar zona në brendësi që mund të lehtësojnë pjesërisht mbipopullimin intensiv dhe të lejojnë disa njerëz të zhvendosur të largohen nga bregu ndërsa afrohet dimri.

Megjithatë, Izraeli duket se ka injoruar shumicën e kërkesave të bëra në një letër të dërguar bashkërisht nga Antony Blinken, sekretari amerikan i shtetit dhe Lloyd Austin, sekretari i mbrojtjes, më 13 tetor.

Zyrtarët e ndihmës në Gaza e përshkruajnë situatën në pjesën më të madhe të territorit, ku më shumë se 80% e popullsisë prej 2.3 milionë banorësh janë zhvendosur dhe më shumë se dy të tretat e ndërtesave janë shkatërruar ose dëmtuar në 13 muajt e luftës, si “apokaliptike”.

Izraeli vendosi një bllokadë totale të Gazës në javët e para të luftës, përpara se të lehtësonte gradualisht kufizimet nën presionin ndërkombëtar.

Dorëzimi i ndihmave arriti kulmin në maj, kur 117 mijë ton ushqim hynë në Gaza me më shumë se 6 mijë kamionë. Në territor arritën edhe tenda, ilaçe dhe furnizime të tjera jetike.

Statistikat e lëshuara nga Cogat, autoriteti ushtarak izraelit i ngarkuar me koordinimin e ndihmës humanitare për Gazën, tregojnë se vetëm 25 mijë e 155 ton ndihma ushqimore hynë në Gaza në tetor, më pak se në çdo muaj të plotë që nga dhjetori 2023.

Vetëm 8 mijë e 805 ton ndihma kanë kaluar nëpër pikat e kontrollit izraelite në territorin e deritanishëm këtë muaj.

Në tetor, 57 kamionë në ditë u lejuan të kalonin mesatarisht në Gaza – shumë më pak se 350 kamionë në ditë që kërkohen nga SHBA dhe 600 kamionë në ditë që agjencitë e ndihmës thonë se janë të nevojshme për të plotësuar nevojat bazë.

Deri më tani, vetëm 624 kamionë kanë hyrë në territor në nëntor, tregojnë statistikat e Cogat.

Është e paqartë nëse statistikat përfshijnë kalimet të dielën, kur më shumë se 170 kamionë dhe cisterna karburanti hynë në Gaza, sipas Cogat.

Zyrtarët izraelitë hedhin poshtë akuzat se ndihma është e kufizuar qëllimisht dhe akuzojnë agjencitë humanitare për dështim në organizimin e shpërndarjes së saj.

Specialistët e logjistikës së OKB-së në Gaza thonë se operacionet ushtarake izraelite dhe paligjshmëria e përgjithshme shpesh i pengojnë ata të mbledhin furnizime, duke lënë qindra kamionë të bllokuar në kufi.

Agjencitë humanitare gjithashtu vuajnë nga mungesa e shoferëve, pajisjeve të komunikimit, mjeteve mbrojtëse dhe shumë të tjera.

Që nga maji, vetëm një e dhjeta e më shumë se 300 kërkesave për Cogat për të lëshuar leje për shoferë individualë janë dhënë, thanë zyrtarët e OKB-së.

Koordinimi me autoritetet ushtarake izraelite është gjithashtu i mundimshëm dhe kërkon kohë, dhe shumë kërkesa për autokolona refuzohen. Në tetor, autoritetet izraelite mohuan ose penguan drejtpërdrejt 58% të lëvizjeve të ndihmës, thanë agjencitë e ndihmës.

Paligjshmëria ka çuar në grabitje sistematike të rreth një të tretës së të gjithë ndihmës së sjellë në Gaza, thanë zyrtarët e OKB-së.

Një pjesë u mor nga Hamasi, i cili ruan njëfarë ndikimi në pjesën më të madhe të territorit, por pjesa më e madhe u vodh nga bandat kriminale për t’u rishitur.

Janë ndaluar edhe autokolonat tregtare private.

SHBA ka kërkuar më parë që Izraeli të lejojë më shumë ndihmë, por ka bërë pak për të zbatuar kërkesat e tij, madje thuhet se ka injoruar agjencitë e veta pasi ata arritën në përfundimin se Izraeli kishte bllokuar qëllimisht dërgesat e ushqimit dhe ilaçeve në Gaza.

Ligji amerikan kërkon që dërgesat e armëve të ndërpriten në vendet që pengojnë dhënien e ndihmës së mbështetur nga SHBA.

Javën e kaluar, zëdhënësi i Departamentit Amerikan të Shtetit, Matthew Miller, tha se Izraeli kishte bërë njëfarë përparimi duke njoftuar hapjen e një kalimi të ri në Gazën qendrore dhe duke miratuar rrugë të reja dërgimi, por tha se duhet të bëjë më shumë.

“Nuk mjafton vetëm hapja e rrugëve të reja nëse më shumë ndihmë humanitare nuk po kalon nëpër ato rrugë”, tha ai.

Kriza më akute është në veriun e largët të Gazës, ku qytetet Jabaliya, Beit Hanoun dhe Beit Lahiya kanë qenë nën një rrethim prej një muaji.

Ushtria izraelite ka thënë se është duke çrrënjosur militantët e Hamasit, të cilët janë rigrupuar në zonë dhe kanë kryer sulme goditëse nga tunele dhe ndërtesa të bombarduara.

Ushtria ka rrethuar zonën me postblloqe, duke urdhëruar banorët të largohen. Shumë palestinezë kanë frikë se Izraeli synon të shpopullojë veriun në planin afatgjatë.

“Njerëzit në Gazën veriore nuk kanë asgjë. Çdo ditë nga 3 tetori deri në fund të muajit, OKB-ja kërkonte të merrte sende në Jabaliya, por u refuzua”, tha një zyrtar i OKB-së në Gaza.

Javën e kaluar, një komitet i ekspertëve globalë të sigurisë ushqimore i njohur si IPC paralajmëroi për një “gjasë të fortë që zia e urisë është e afërt në zonat” e Gazës veriore.

Cogat mohoi se ekzistonte rreziku i urisë, duke thënë se parashikimet e mëparshme nga IPC kishin rezultuar të pasakta dhe mbështeteshin në të dhëna të pjesshme dhe të njëanshme.

Zyrtarët izraelitë thonë se ata gjithashtu lehtësuan me sukses një fushatë vaksinimi ndaj poliomielitit në të gjithë Gazën, e cila arriti 94% të popullsisë së synuar prej 600 mijë fëmijëve nën moshën 10 vjeç.